Trump və Xi görüşdə razılığa gəldilər

ABŞ və Çin arasında ticarət gərginliyi səngiyir

ABŞ prezidenti Donald Trampın Cənubi Koreyada Çin prezidenti Si Cinpinqlə görüşü "möhtəşəm" adlandırılıb. Tərəflər arasında bir sıra məsələlər üzrə razılıq əldə olunub. Bu razılıqlara ABŞ-ın Çinə soya satışının bərpası və nadir torpaq minerallarına çıxış üçün qısamüddətli saziş daxildir. Hələlik razılaşmaları rəsmiləşdirən heç bir sənəd yayımlanmayıb.

Donald Tramp həmçinin Çindən gələn fentanil ilə əlaqəli rüsumları azaldacağını bildirib. Bu addımlar iki super güc arasında gərginliyi müvəqqəti olaraq azaltmalıdır, baxmayaraq ki, prezident uzunmüddətli sövdələşmələrin əldə olunduğunu qeyd etməyib.

Si Cinpinq görüşdən sonra hələlik ictimai açıqlama verməyib.

Çindən idxala tətbiq olunan rüsum dərəcələri

ABŞ prezidenti Donald Tramp Çin mallarına tətbiq edilən rüsumları 10% azaltmağa razılaşıb. Bununla da dərəcənin 57%-dən 47%-ə endiriləcəyini bildirib. Prezident jurnalistlərə ticarətlə bağlı sazişi "çox tezliklə" imzalayacağını gözlədiyini bildirib, baxmayaraq ki, onu gələcək illərdə yenidən müzakirə etməli olacağını da deyib.

Prezident rüsumları ona görə yumşaltdığını bildirib ki, Çin ölümcül fentanil böhranı ilə bağlı onunla işləməyə söz verib. Çin fentanilin hazırlanmasında istifadə olunan prekursor kimyəvi maddələrin dünyanın ən böyük ixracatçısıdır. Bu, prezidentin çoxdankı şikayəti olub. Çin idxalına 47% rüsum tətbiq etmək hələ də Çinin ən yüksək rüsum dərəcələrindən birinə sahib olması deməkdir.

Donald Tramp əlavə olaraq Çindən idxala tətbiq ediləcək 100% rüsumların tətbiq olunmayacağını deyib. Bu rüsumların noyabrın 1-də qüvvəyə minəcəyi əvvəlcədən bildirilmişdi.

Si Cinpinq və Çin fentanil istehsalını azaltmaq üçün nə edəcəklərini hələ bildirməyiblər.

Nadir torpaq mineralları

Donald Tramp Pekinin nadir torpaq minerallarına tətbiq etdiyi ixrac məhdudiyyətlərini bir il müddətinə təxirə salacağını bildirib. Prezident bu təxirəsalmanın müntəzəm olaraq uzadılacağını gözləyir. Donald Tramp nadir torpaq məsələsinin "həll olunduğunu" iddia edib.

Sələfi olan enerji tədqiqat şirkəti "Wood Mackenzie"nin məlumatına görə, Çin dünyada nadir torpaq maqnitlərinin 95%-ə qədərini istehsal edir. Onlar yarımkeçirici çiplərdən tutmuş raketlərə qədər hər şeyin hazırlanmasında istifadə olunur.

"Bizim indi bir sazişimiz var" - deyə prezident Cənubi Koreyadan qayıdarkən "Air Force One"da bildirib. "Hər il biz sazişi yenidən müzakirə edəcəyik, amma düşünürəm ki, saziş uzun müddət, bir ildən də çox davam edəcək. Biz ilin sonunda danışıqlar aparacağıq. Lakin bütün nadir torpaq məsələsi həll olunub".

Çin ABŞ-dan soya almağa başlayacaq

Donald Tramp həmçinin "Truth Social"da Si Cinpinqin Çinə ABŞ-dan "kütləvi miqdarda soya" və digər kənd təsərrüfatı məhsulları almağa icazə verdiyini elan edib.

Soya, ABŞ və Çin arasında ciddi mübahisə mövzusu olub. Çünki Çin adətən ABŞ soyasının ən böyük alıcısı olsa da, Donald Trampın rüsum rejiminə etiraz olaraq onları almağı tamamilə dayandırmışdı.

Xəzinədarlıq katibi Skott Bessent cümə axşamı "Fox Business"ə bildirib ki, Çin növbəti üç il ərzində hər il müntəzəm soya alış səviyyələrinə qayıdacağına söz verib. Çinin bu mövsüm 12 milyon metrik ton soya alacağına razılaşıb.

"TikTok" ilə bağlı yazılı saziş yoxdur

Donald Tramp "TikTok"un ABŞ-da fəaliyyətini davam etdirməsi üçün yekun razılaşma ilə bağlı heç bir açıqlama verməyib. Baxmayaraq ki, xəzinədarlıq katibi Skott Bessent şirkətin mülkiyyətinin köçürülməsi ilə bağlı Çin təsdiqini aldıqlarını və artıq Çin şirkətinin himayəsi altında olmadığını bildirib. Buna baxmayaraq, Bessent məsələnin qarşıdakı həftələrdə və ya aylarda həll olunacağını deyib.

"Kuala Lumpurda biz Çin təsdiqini almaq baxımından "TikTok" razılaşmasını yekunlaşdırdıq" - deyə Bessent "Fox Business"də bildirib. "Mən gözləyirəm ki, bu, qarşıdakı həftələr və aylarda davam edəcək və biz nəhayət bu məsələnin həllini görəcəyik".

Bazar günü Bessent "Margaret Brennan ilə Üzbəüz" verilişində administrasiyanın "TikTok"u Çin sahibi "ByteDance"dən ayırmaq üçün sazişə yaxın olduğunu və Tramp ilə Si Cinpinqin cümə axşamı bir sənəd imzalayacağını bildirmişdi. Görüşdən sonra bu barədə heç bir açıqlama verilməyib.

CBS News Xəzinədarlıq Departamentindən Bessentin Çin təsdiqini təmin etməsi ilə bağlı şərhlərinə aydınlıq gətirməsini xahiş edib.

Görüşdən sonra Çin Ticarət Nazirliyi "Çin ABŞ ilə "TikTok"la bağlı məsələləri düzgün həll etmək üçün işləyəcək" - deyə "Associated Press" xəbər yayıb.

Donald Tramp "TikTok"un Çində yerləşən ana şirkətinin nəzarəti altında fəaliyyət göstərdiyi müddətdə ABŞ-da fəaliyyətini qadağan edən qanunun icrasını dəfələrlə təxirə salıb və Ali Məhkəmə bu qadağanı dəstəkləyib.

Çiplər haqqında

Donald Tramp və Si Cinpinqin "çipləri müzakirə etdiklərini" və Si Cinpinqin "Nvidia və başqaları ilə danışacağını" deyib. Donald Tramp Nvidia-nın baş icraçı direktoru Jensen Huqan ilə danışacağını bildirib. Çünki Çin ABŞ istehsalı olan çipləri almaq istəyir.

Prezident Çinin Nvidia-dan çip alıb-almamasının böyük ölçüdə Nvidia və Pekindən asılı olduğunu bildirib. ABŞ milli təhlükəsizlik səbəblərini əsas gətirərək Çinin ABŞ istehsalı olan çipləri almasına məhdudiyyətlər qoyub. Çiplər Çinin hərbi və süni intellekt imkanlarını inkişaf etdirmək üçün istifadə edilə bilər.

"Mən dedim ki, bu, sizinlə Nvidia arasında olacaq, amma biz bir növ arbitr və hakimi" - deyə Donald Tramp bildirib.

24 saat